Uroczystość w SP 5 w 60. rocznicę śmierci Aleksandry Piłsudskiej

Szkoła w Świdrze ma bogatą historię, która wpisuje się w stulecie Niepodległej Polski. Początki placówki oraz kolejne dekady związane są z ludźmi, którzy ją tworzyli. Pamięć

o czynach pionierów świderskiej szkoły została w ostatnim okresie upamiętniona.

Z inicjatywy szkoły Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie ufundowało Tablicę Pamięci z nazwiskami nauczycieli, pracowników szkoły świderskiej, którzy poświęcali swoje życie w służbie oświaty i ojczyzny. Wśród takich osób znaleźli się: Halina Auch, Lucjan Cudny, Stanisław Grabowski, Felicja
 i Czesław Karpińscy, Ludwik Karpiński, Józef Krzysztoszek, Bronisław Sokół, ks. Ludwik Wolski. Uroczyste odsłonięcie tablicy odbyło się 31 marca 2023 roku,  w 60. rocznicę śmierci Aleksandry Piłsudskiej. Szkoła Podstawowa nr 5 świętowała w tym dniu również zakończenie projektu związanego z utworzeniem „Sali 100-lecia im. Aleksandry i Józefa Piłsudskich”, pomieszczenia do zajęć lekcyjnych, które swym wyglądem nawiązuje do Szkoły Powszechnej w Willach Świderskich, mieszczącej się do 1948 roku
w świdermajerowskiej Willi Martynówka.

Uroczystości w dniu 31 marca rozpoczęła Msza św. w kościele pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Świdrze, koncelebrowana przez ks. dziekana Bogdana Sankowskiego, proboszcza parafii ks. Wojciecha Kraińskiego i ks. Michał Popowskiego, proboszcza parafii pw. Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus w Otwocku-Świdrze. Następnie na dziedzińcu szkoły przeprowadzono ceremoniał odsłonięcia tablicy z udziałem asysty honorowej kompanii reprezentacyjnej Zespołu Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych w Otwocku. Wśród znakomitych gości, którzy przybyli na uroczystość, byli m.in. Sekretarz Stanu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Anita Czerwińska, poseł na Sejm Dariusz Olszewski oraz pan Krzysztof Jaraczewski – wnuk Józefa Piłsudskiego wraz z żoną Igą Jaraczewską, związaną
z rodziną Sczanieckich. Ponadto odsłonięcia tablicy dokonali Prezydent Miasta Otwocka Jarosław Tomasz Margielski, Naczelnik Biura Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie Ewa Żaboklicka oraz Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 5 Katarzyna Fogińska. Po odsłonięciu tablicy przeprowadzono apel poległych z salwą honorową, w wykonaniu Bractwa Strzelców Kurkowych "Lechity" im. Marszałka Józefa Piłsudskiego pod komendą Komendanta Marka Majek, następnie złożono w miejscu pamięci wiązanki kwiatów. W swoich przemówieniach pani Minister i Prezydent Otwocka podkreślali, że warte czci i pamięci są osoby, których czyny służą innym. Ceremonię dopełnił pokaz musztry wojskowej przygotowany przez uczniów klasy wojskowej z „Ekonomika” pod kierunkiem porucznika Dominika Grzybowskiego.

Po odsłonięciu Tablicy Pamięci zaproszeni goście udali się do nowo utworzonej Sali 100-lecia im. Aleksandry i Józefa Piłsudskich. Jej powstanie było możliwe dzięki dofinansowaniu zadań w ramach Programu Rządowego Miejsca Pamięci i Trwałe Upamiętanie w Kraju ze środków finansowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz środków z budżetu miasta Otwocka, przy wydatnym wsparciu Prezydenta Jarosława Tomasza Margielskiego oraz radnych Rady Miasta Otwocka. Uroczystego przecięcia wstęgi dokonali: Krzysztof Jaraczewski oraz poseł Dariusz Olszewski, a w imieniu Prezydenta, uczeń kl. 8a Szymon Górka. Następnie Wojciech Pawlik - nauczyciel historii, inicjator i koordynator projektu - przedstawił zebranym gościom ideę utworzenia Sali. Jej wnętrze – sufit i ściany swoim wyglądem nawiązują do klasy lekcyjnej w Willi Martynówka z przełomu lat 20/30-tych XX wieku. Stało się tak dzięki dokumentacji fotograficznej udostępnionej przez panią Małgorzatę Dziubak, obecną właścicielkę Willi Martynówka. 

Wybór imienia Sali Aleksandry i Józefa Piłsudskich ma związek z naszą lokalną oraz ogólnonarodową historią. Utworzenie Sali wpisuje się w otwocki program upamiętniania związków pierwszego Marszałka Polski i jego żony Aleksandry Piłsudskiej z naszym miastem. Główną ideą Sali 100-lecia jest pielęgnowanie pamięci o naszej narodowej niepodległości. Umieszczona na ścianie Sali ponadczasowa myśl Józefa Piłsudskiego „Niepodległość jest dobrem nie tylko cennym, ale bardzo kosztownym” stanowi fundament polskiej tożsamości narodowej. Sala swoim wystrojem i znajdującymi się w niej eksponatami ma przypominać o tym fakcie kolejnym młodym pokoleniom.

Zaproszeni goście na uroczyste otwarcie Sali 100 – lecia mieli również okazję zasiąść w ławkach szkolnych wykonanych według zaleceń Ministerstwa Wyznań Religijnych 
i Oświecenia Publicznego z 1926 roku, i odbyć lekcję kaligrafii pod kierunkiem nauczycielek Moniki Wawer i Doroty Szczęsnej. Uczestnicy lekcji kaligrafii mogli wrócić do czasów, kiedy to do pisania wykorzystywano atrament i obsadkę ze stalówką.

Z tematyką niepodległościową II Rzeczypospolitej,  prezentowaną w Sali 100 – lecia, była związana integralnie wystawa w sali gimnastycznej, pt. Na drogach do III Niepodległości 1989.  Na wystawie zaprezentowano różnorodne dokumenty, które ukazywały zmaganie się społeczeństwa polskiego w dążeniu do zwycięskiego przełomu w naszej historii, tj. roku 1989 oraz wyborów prezydenckich 1990 roku. Wystawa Na drogach do III Niepodległości 1989 została przekazana do Powiatowej Biblioteki Publicznej w Otwocku, gdzie będzie można ją obejrzeć.

Z uroczystością powiązany był również, ogłoszony przez SP5, międzyszkolny konkurs plastyczno-literacki „Kobiety – matki niepodległości”, którego laureatom wręczono nagrody ufundowane przez Prezydenta Miasta Otwocka, IPN i Muzeum Józefa Piłsudskiego
w Sulejówku.

Po tym doniosłym dla wielu uczniów momencie nastąpiła projekcja filmu pt. Nasze dziedzictwo przygotowanego przez społeczność SP5, ukazująca tragiczne losy osób upamiętnionych na odsłoniętej tablicy. Na treść filmu złożyły się  fragmenty wywiadów przeprowadzonych z rodzinami zasłużonych oraz innymi osobami powiązanymi z historią szkoły.

Bogaty program uroczystości wywarł na wszystkich gościach duże wrażenie.  Rodziny osób, których nazwiska pojawiły się na nowo odsłoniętej Tablicy Pamięci
i w uroczyście odczytanym apelu, nie mogły powstrzymać wzruszenia za tak wspaniałe uhonorowanie zasług ich bliskich. Uroczystość zapewne na długo zapadnie w pamięci jej uczestników.

                                                                    Red. Katarzyna Fogińska i Wojciech Pawlik