Prezydent wykonuje uchwały Rady i zadania określone przepisami prawa. Do zadań Prezydenta należy w szczególności:
Przygotowywanie spraw, w których stanowi Rada w tym zwłaszcza projektu budżetu.
Określanie sposobu wykonania uchwał Rady.
Ustalenie planu wykonania budżetu, informowania mieszkańców miasta o założeniach projektu budżetu, kierunkach polityki społeczno-gospodarczej i wykorzystaniu środków budżetowych.
Wydawanie zarządzeń w sprawach zwykłego zarządu majątkiem, a zwłaszcza zaciąganie i udzielanie pożyczek krótkoterminowych do łącznej wysokości ustalonej przez Radę na dany rok budżetowy.
Zaciąganie zobowiązań i poręczeń do wysokości ustalonej przez Radę.
Decydowanie o wszczęciu i rezygnacji ze sporu sądowego oraz ustalenie warunków ugody sądowej.
Zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.
Udzielanie kierownikom podległych jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej pełnomocnictwa do zarządzania mieniem tych jednostek oraz udzielanie zgody kierownikom tych jednostek na czynności przekraczające zakres pełnomocnictwa.
Wykonywanie zadań zleconych określonych odrębnymi przepisami.
Kierowanie bieżącymi sprawami Miasta.
Ogłaszanie budżetu Miasta i sprawozdania z jego wykonania.
Wydawanie Sekretarzowi Miasta poleceń i wskazówek dotyczących sposobu prowadzenia spraw Miasta.
Reprezentowanie Miasta na zewnątrz. Prezydent jest reprezentantem Miasta w: organizacjach publicznoprawnych, spółkach, spółdzielniach i stowarzyszeniach gmin, o ile Rada nie postanowi inaczej. Prezydent reprezentuje Miasto podczas uroczystości ogólnopaństwowych i lokalnych.
Opracowywanie planu operacyjnego ochrony przed powodzią, ogłaszanie i odwoływanie pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego oraz zarządzanie ewakuacji z obszarów bezpośrednio zagrożonych.
Prezydent Miasta zapewnia obywatelom realizację ich prawa dostępu do dokumentów związanych z wykonywaniem publicznych zadań Miasta i jego organów. Udostępnienie dokumentów następuje na pisemny wniosek, niezwłocznie, nie później jednak niż po upływie 14 dni od otrzymania wniosku. Dokumenty udostępniane są do wglądu, celem zapoznania się z ich treścią, sporządzania notatek i odpisów. Koszty kopiowania dokumentów określone uchwałą Rady ponosi zainteresowany. Dokumenty udostępniane są w obecności wyznaczonego pracownika sekretariatu Prezydenta. Jeżeli wniosek zainteresowanego dotyczy dokumentów niejawnych lub chronionych prawem, Prezydent niezwłocznie informuje o niemożliwości ich udostępnienia.
Akty prawne wydawane przez Prezydenta
W przypadku niecierpiącym zwłoki Prezydent wydaje przepisy porządkowe w formie zarządzenia.
Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1 podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji Rady. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia do zatwierdzenia na najbliższej sesji Rady.
W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia Rada określa termin utraty jego mocy obowiązującej.
Prezydent przesyła przepisy porządkowe do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i staroście powiatu otwockiego, następnego dnia po ich ustanowieniu.
Prezydent może upoważnić wiceprezydentów, pełnomocników lub innych pracowników Urzędu Miasta do wydawania w jego imieniu decyzji administracyjnych.
Oświadczenia woli w imieniu Miasta w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo Prezydent albo działający na podstawie jego upoważnienia wiceprezydent samodzielnie albo wraz z inną upoważnioną przez Prezydenta osobą.
Czynność prawna mogąca spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych jest bezskuteczna bez kontrasygnaty Skarbnika Miasta lub osoby przez niego upoważnionej. Skarbnik Miasta może odmówić kontrasygnowania czynności, lecz w razie wydania pisemnego polecenia przez zwierzchnika wykonuje czynność zawiadamiając równocześnie o odmowie kontrasygnaty Radę i Regionalna Izbę Obrachunkową.
